Aanraking door middel van massage.

Wij mensen hebben contact door aanraking nodig. Wanneer een baby huilt, geef je het extra aandacht en houdt je het even vast. Hiermee troost je de baby door deze een gevoel van geruststelling te geven. Aandacht is een belangrijk onderdeel in onze ontwikkeling en blijft ook belangrijk als we volwassen zijn. Iedereen heeft behoefte aan een aanraking om zich fijn te voelen of een gevoel van veilig zijn in het geval van baby’s en kleine kinderen.

Bij baby’s is het zelfs een noodzakelijk iets wat de baby van nature al beheerst. De natuur heeft het zo geregeld dat de baby de meeste kans op overleven heeft door aanhankelijk te zijn van zijn of haar verzorger. In de ontwikkeling die dan volgt wordt het kind steeds zelfstandiger, maar blijft toch terugkeren naar het gevoel van veiligheid in de armen van de verzorger.

Moederfiguur.

Het belang van aanraking is door psychologen Harry en Margaret Harlow in de jaren 60 onderzocht. Zij gebruikten hiervoor babyaapjes die na de geboorte van hun moeder waren gescheiden. De genen van apen en mensen hebben veel overeenkomsten. Dit is waarom de wetenschap graag gebruik maakt van de ontwikkeling van de aap. De onderzoekers plaatsten de jonge aapjes afzonderlijk in ruimtes met twee kunstmatige surrogaatmoeders. De ene zogenaamde moeder was een kil recht gazen figuur met een ‘tepel’ waar melk uit kwam, en het aapje dus zijn honger bij kon stillen. Het andere gazen figuur was bekleed met zachte badstof, maar gaf geen melk. Ze gebruikten deze eenvoudige figuren om te kijken wat voor de babyaapjes belangrijker was; voeding of geruststelling door lichamelijk contact.

Het resultaat was dat de aapjes alleen voor de melk naar het model met de fles gingen, maar daarna liever het zachte, met badstof beklede figuur opzochten en zich daar lekker tegenaan nestelden. Hier zochten ze de geruststelling als ze bang waren en durfden hiervandaan de nieuwe situaties te onderzoeken. Hiermee konden de onderzoekers aantonen dat de aapjes de voorkeur gaven aan het ‘hechten aan een moederfiguur’ door het figuur die lekker zacht was op te zoeken en gingen ze alleen naar het andere kille figuur als ze honger hadden.

Hopelijk mochten de aapjes daarna snel naar hun echte moeder, want echt contact is natuurlijk veel beter. Dit onderzoek had een puur wetenschappelijk doel.

Maar welke conclusie kunnen we hieruit halen?

De aapjes gaven de voorkeur aan lichamelijke aandacht boven hun melk. Het zit al in onze genen voorgeprogrammeerd dat lichamelijk contact noodzakelijk is om te overleven. Lichamelijke aandacht is een basale behoefte van een zoogdier.

Door lichamelijk contact wordt het hormoon endorfine bevorderd, wat een geluksgevoel geeft en pijnstillend werkt. En doordat het lichamelijk contact een veilig gevoel geeft, durft het kind van hieruit ook meer te gaan onderzoeken. Deze ontdekkingsreis is voor kleine kinderen belangrijk voor hun ontwikkeling. Hierbij leren ze hoe de wereld om hun heen in elkaar zit en ontwikkelen ze ook meer hun eigen persoontje. Kleine kinderen klampen zich niet voor niets vast aan hun ouder als veilige basis om alles rustig te kunnen ontdekken en toch veilig te voelen. Want hoeveel kinderen bekijken de wereld toch het liefst vanaf hun moeders schoot of vanachter de benen van hun stoere papa?

Ontwikkelingspsycholoog Tiffany Field, heeft daarna onderzocht wat massage dan kan betekenen voor te vroeg geboren baby’s. Deze baby’s werden dagelijks gemasseerd en namen sneller in gewicht toe. Ze werden eerder uit het ziekenhuis ontslagen dan de te vroeg geboren baby’s die niet met aandacht aangeraakt werden. En de baby’s vertoonden een jaar later een beter intellectuele en motorische ontwikkeling.

Hieruit blijkt dat massage oftewel lichamelijke aandacht veel voordelen kan geven. Ook is gebleken uit andere studies dat de baby’s minder huilden, beter sliepen en een lager gehalte aan stresshormonen hadden dan baby’s die niet gemasseerd werden. Dit allemaal omdat lichamelijke aandacht zoveel invloed heeft op het welzijn van een baby. Het hormoon endorfine wat vrij komt tijdens de massage zorgt voor een tevreden en gelukkige baby.

Wat doet massage met volwassenen?

Je begrijpt dat massage heel veel voordelen geeft, niet alleen als je heel jong bent, maar natuurlijk ook in je verdere leven als volwassene. Doordat je minder stresshormonen in je lichaam krijgt, heeft dit ook een positief effect op je slaappatroon. Vaak vermindert massage pijnlijke ongemakken. Soms verdwijnt de pijn zelfs door een ontspannen massage.

Het heeft ook invloed op je intellectuele ontwikkeling. Een helder hoofd kan meer hebben en meer informatie opslaan dan als je gespannen en vermoeid bent. Maar ook functioneert het spijsverteringskanaal en de bloedsomloop beter (Greener, 2015). Spanning kan bijvoorbeeld effect hebben op je stoelgang. Het lichaam komt beter in balans waardoor alle lichaamsprocessen ook beter verlopen. Mensen voelen zich hierdoor beter in hun vel en kunnen het dagelijks leven ook beter aan.

En wanneer je een ouder bent van een baby'tje en het leuk vindt om je baby deze extra aandacht te geven, is er speciaal voor de kleintjes een shantala babymassage ontwikkeld die op veel plaatsen als cursus wordt aangeboden.