Triggerpoints of spierknopen zijn lokale verkrampingen in spieren.

Door deze aanhoudende contractie ontstaat in dit gebied een zuurstoftekort vanwege een slechtere bloedtoevoer, welke essentieel is voor de energietoevoer naar de spier.
Wanneer er een tekort aan energie (ATP) ontstaat, hebben de spiervezels niet de kracht om los te laten, te ontspannen. Zo ontstaat een verdikking in een stukje spier, wat uit kan groeien naar meerdere triggerpoints in een stukje spier. Hierdoor wordt de spierknoop groter en vaak pijnlijk.

Wanneer je op zo’n triggerpoint een flinke druk geeft, kan dit een lokale of uitstralende pijn opwekken. Uit onderzoek blijkt dat hoe groter de triggerpoint, hoe meer pijnsensatie iemand ervaart. Een triggerpoint kan als een rijstkorrel aanvoelen, maar ook als een erwt of zelfs een knikker als de verkramping in de spiervezels al groter is geworden.

De klachten die triggerpoints geven kunnen verschillend zijn. Ze kunnen op één plek zitten en hier een pijnsensatie geven, maar ze kunnen ook op ‘willekeurige’ plekken in het hele lichaam voorkomen en hierdoor vage klachten geven. Vandaar dat het niet altijd eenvoudig is om direct de oorzaak te kunnen vinden.

Triggerpoints bestaan uit zacht weefsel en zijn niet te zien op röntgenfoto’s. De wetenschap gaat verder, maar toch is lichamelijk onderzoek nog steeds de enige manier om triggerpoints in het lichaam te ontdekken.

Triggerpoints kunnen verschillende klachten geven, zoals bijvoorbeeld:

·       Sensorische symptomen:

Lokale gevoeligheid, branderige pijn, gevoelswaarnemingen zoals kou, jeuk, een dof gevoel of drukpijn

·       Motorische symptomen:
Spierstijfheid, verstoorde motorische functie, vermindering ROM (Range of Motion), krachtsverlies, coördinatieverlies en vermoeidheid.

·       Vegetatieve of autonome symptomen:
Duizeligheid, zweten, loopneus, verschil in temperatuur of huidverkleuring rondom de triggerpoint, oorsuizen, slaapproblemen en chronische pijn.

Omdat er zoveel verschillende soorten ‘pijn’ zijn, gebruik ik liever het woord sensatie hiervoor.

Elke triggerpoint heeft zijn eigen sensatiegebied wat niet altijd op de plek van de spierknoop is.
Zo kan een triggerpoint in je monnikskapspier pijn in je hoofd geven. Of pijn in je onderrug door triggerpoints in je buikspieren of de grote bilspier.
Dit zijn voorbeelden van mogelijkheden. Hierdoor kan het zijn dat de therapeut op een ander gebied aan het werk is dan waar je de klacht voelt.

Triggerpoints kunnen ontstaan in alle spieren van het lichaam en vaak ook op vaste plekken. Dit zijn de plaatsen waar het zenuwstelsel informatie op de spier overbrengt.

Er is een verschil tussen een actieve en een latente triggerpoint.
Bij een actieve triggerpoint zijn de symptomen herkenbaar en neemt de cliënt de herkenbare pijn waar bij druk. Actieve triggerpoints veroorzaken pijn in zowel rust als beweging.

Bij een latente triggerpoint is er voornamelijk sprake van stijfheid en wordt de klacht niet herkend bij druk op de plek, en geeft het niet spontane pijn. Deze kunnen vaak lichamelijke stress en ongemak veroorzaken. Een gevolg van een latente triggerpoint kan ook het bekende knakken en kraken van gewrichten zijn.
Een latente triggerpoint kan zorgen dat de actieve triggerpoint actief blijft als je deze niet behandelt.

Doordat er geen ontspanning meer mogelijk is in de verkorte spier, worden de spieren om de getroffen spier ook erbij betrokken en kan het gebied steeds groter worden. Hierdoor merk je dat er een bewegingsbeperking ontstaat.

Wat voorbeelden van oorzaken voor het ontstaan van triggerpoints zijn:

·       Overbelasting (langdurig je lichaam aanspannen zoals het continu optrekken van je schouders of intensief sporten)

·       Het herhaaldelijk uitvoeren van eenzelfde beweging (zoals werken met een computermuis)

·       Trauma (ongeluk)

·       Verkeerde houding (door beenlengteverschil, bekkenscheefstand of andere lichamelijke oorzaken)

·       Mentale stress (aanhoudende stress door jezelf veel druk op te leggen, verantwoordelijk voor anderen neemt of slecht je grenzen kan bewaken)

·       Onderdrukte of weggeduwde emoties (angst, boosheid of verdriet).

·       Onderbelasting (langdurig geen activiteit als gevolg van gips, een brace of bedlegerigheid

·       Ongezond voedingspatroon (enk hierbij aan een gebrek aan vitaminen en/of mineralen)

·       Slecht ademhalingspatroon

Voorkomen is niet altijd makkelijk, maar het is wel belangrijk om op te letten dat er variatie zit in je bewegingspatroon.

Wanneer je op kantoor zit, kun je letten op hoe je achter je computer zit. Regelmatig even opstaan en lopen voor de bloedcirculatie en verandering van houding doen ook veel goeds. Want spieren moeten in beweging blijven.

Je zou het niet verwachten maar zelfs strak zittende kleding kan triggerpoints ontwikkelen. Zo kan een strakke beha, stropdas, broekriem, zware schoudertas of rugzak je spier afknellen. Doordat de doorstroming van het bloed wordt beperkt ontstaat er zuurstoftekort in de spier met verkramping als gevolg.

Bij spanningen, onrust en stress is het belangrijk om op je ademhaling te letten. Bij emotionele spanning wordt regelmatig heel hoog en oppervlakkig geademd. Het is belangrijk om naast het inademen ook de tijd te nemen om uit te ademen. Hierdoor komt er meer zuurstof naar je spiercellen.
Daarnaast span je met deze hoge ademhaling ook je hulpademhalingsspieren (zoals je nekspieren) aan, welke dan weer extra gespannen staan.

Tijdens de intake wordt er onderzocht waardoor de klacht is ontstaan, welke spieren daar verantwoordelijk voor kunnen zijn en de rol van de fascia (bindweefsel) in het geheel. Hierbij wordt naar je houding gekeken om het plaatje compleet te maken.
Ook wordt er gekeken naar wat er al aan de klacht is gedaan en of er in standhoudende factoren aanwezig zijn.

Wanneer de klacht duidelijk in kaart is gebracht, gaan we de massagebehandeling in. Met triggerpointtherapie worden de actieve en latente triggerpoints opgezocht. Dit allemaal in communicatie met de cliënt.

Deze specifieke triggerpointmassage is nodig om ‘afval’ uit de triggerpoint te masseren. Dit gebeurt langzaam want de spier moet ook de tijd krijgen om zich weer vol te kunnen zuigen met goede stoffen en zuurstof en stimuleert de plaatselijk bloedcirculatie. Dit is belangrijk voor het herstel van de hele spier welke zich dan kan ontspannen.

Tijdens de behandeling wordt er continu gecommuniceerd met de cliënt over hoe de sensaties worden waargenomen en dat er binnen de pijngrens van de cliënt wordt gewerkt. Door het op een ontspannen manier te doen, verkrampt de spier niet verder wat een beter resultaat geeft.

Bij een triggerpointbehandeling wordt met de cliënt doorgenomen wat triggerpoints zijn, waardoor ze waarschijnlijk zijn ontstaan en hoe dit voortaan te voorkomen door bepaalde tips te krijgen hiervoor. Nadat de specifieke spieren zijn gemasseerd, wordt er na de behandeling een speciale oefening voor thuis doorgenomen. Vaak wordt er ook een triggerpointballetje meegegeven zodat je thuis direct kunt beginnen. De kracht van een triggerpointbehandeling zit in de frequente herhaling van de oefening, zodat het herstel van de spier sneller mogelijk is. Samen met de cliënt werken we zo aan een spoedig herstel en functioneren van het lichaam.

Triggerpoints kunnen voorkomen in het hele lichaam.