Wat is fascia.

Fascia zit overal in je lichaam.

Foto: Quora

“Fascia is je zachte skelet”.

- Vleeming 2011 -

Het harde skelet zijn je botten, die omgeven worden door fascia. Dit zorgt ervoor dat onder andere alle botten op zijn plaats blijven en het lichaam niet instort. Je kan fascia vergelijken met een grote spinnenweb met allerlei draden die met elkaar één stevig geheel vormen van je lichaam. Zij verbindt spieren, organen, bloedvaten, botten, gewrichtsbanden, en zelfs ook je hersenen.

Fascia wordt vaak bindweefsel genoemd. Dat is het ook, maar bij het behandelen van fascia is er een groot verschil in techniek. Bindweefselmassage is vaak hard en pijnlijk, terwijl fascia technieken zacht zijn en totaal geen pijn doen. Bij bindweefselmassage is het doel vaak om een betere doorbloeding te krijgen, maar bij fascia technieken zit er een veel groter doel achter. Want het fasciale net zit niet alleen vlak onder de huid, maar ook rond je spieren, gewrichten, botten, en rondom je organen. 

Het fasciaweb kun je verdelen in verschillende lagen.

• De oppervlakkige fascia zit net onder de huid. Deze is betrokken bij de thermoregulatie, de bloedcirculatie, en de lymfestroming. Ook is het verbonden met het diepe fascia.

• Het diepe fascia is een goed georganiseerd vezelige laag die de spieren bedekt. Je kunt dit laagje herkennen als het zilverachtig wit vlies rondom de spieren. Denk maar eens aan dat hele dunne vliesje wat je om een stukje rauw vlees ziet zitten. Dat stukje vlees is spierweefsel. In de diepe fascia wordt de kracht van je spieren overgedragen. Om een kopje koffie te pakken heb je meerdere spieren nodig, die samen kunnen werken door de fascia. Verder kan in deze laag ook druk of pijn gevoeld worden.

• Het meningeale fascia omhult het zenuwstelsel en het brein.

• Het viscerale fascia zit rondom de organen. Deze zorgt ervoor dat de organen netjes op hun plaats kunnen blijven zitten en ze beschermd worden.

Wanneer je je huid beschadigd hebt door bijvoorbeeld een ongeluk, een operatie, maar ook door een kleine val, gaat het lichaam zo snel mogelijk de wond weer helen door onder andere extra collageen te produceren. Hierdoor geneest de huid weer helemaal en is je lichaam beschermt tegen indringers van buitenaf. Maar die extra collageen maakt het weefsel ook stugger en minder flexibel. Doordat de fascia stugger wordt, kan het nodige vocht, het hyaluronan, er niet meer voor zorgen dat de verschillende lagen tussen de fascia en de spieren goed kunnen glijden en de bewegingen soepel houdt. Deze beschadiging of blokkade noemen we een verkleving.

Het resultaat is een slechte doorbloeding daar waar het ‘litteken’ zit, minder hyaluronan die de spieren en gewrichten soepel houdt, en meer trekkracht in het weefsel. Dit alles kan ook ontstaan door lange immobiliteit, denk bijvoorbeeld aan een arm in het gips of lang bedlegerig zijn door ziekte. 

Maar ook door emotionele trauma’s en stress. Door stresshormonen verandert de hormoonhuishouding in je lichaam. Hierdoor komt de fascia strakker te staan. Dit kan pijn en stijfheid veroorzaken. Maar ook chronisch slaapgebrek kan dit veroorzaken.

Fasciaweefsel zit vol pijnreceptoren. Dit noem je myofasciale pijn. Hierdoor kan myofasciale pijn intenser aanvoelen dan pijnsignalen vanuit het spierweefsel.

Fascia is dus ons meest gevoelige orgaan dat pijnsignalen doorgeeft.

Je lichaam hoort in beweging te kunnen zijn, maar wanneer er ergens een blokkade ontstaat, probeert het lichaam van alles om toch te blijven functioneren. Als je je enkel verzwikt hebt, loop je vaak een tijdje op een andere manier om de enkel te ontzien. Hierdoor ontstaan er andere trekkrachten in je lichaam. Doordat je die zere enkel minder belast, gaat er aan de andere kant van je lichaam iets juist meer pijn doen. Dit doet het fasciale web. Deze past zich op een langzame manier aan de situatie aan. Door aan één van draden van het ‘spinnenweb’ te trekken, verandert de hele constructie van het web. Dit is de tensegriteit van het fasciale web.

Als deze aanpassing te lang blijft duren, ontstaat er een nieuwe houding. Deze onbalans van je lichaam kan op den duur lichamelijke klachten gaan geven. Een slechte houding of compensatiepatronen geven dan spanningen in het lichaam.

Fasciatherapeut.

Wanneer het fascia verkleefd is, kan dit hoge spierspanning geven. Dit resulteert in stijfheid en pijn. Door de bewuste spieren te masseren, ontstaat er ontspanning in de spieren en voelt alles weer lekker soepel.

Maar wanneer de klacht toch telkens terugkomt, of chronisch is geworden, is het zaak om ook het fasciale net aan te pakken. Aan mijn cliënten leg ik het altijd uit als een te klein gebreide trui die je aantrekt. Doordat deze te klein is, kan je moeilijk bewegen. Die trui is nu de stugge fascia die om de spieren zit. 

Wanneer je aan de boord van een trui trekt, ontstaan

er plooien richting de schouder aan de andere kant.

Dit gebeurt ook bij een blokkade in de fascia. Hierdoor

kunnen er klachten ontstaan.

Foto: viableroots

Als iemand de boord links onderaan de trui vastpakt, zie je plooien ontstaan richting de rechterschouder. Het vastgepakte deel van de boord kun je zien als een blokkade in je lichaam. Doordat er dan trekspanning ontstaat, kan dit klachten geven verder op in het lichaam. De plooien kun je dan zien als de trekkracht van de fascia in je lichaam.

Wanneer ga je naar een fasciatherapeut.

De fasciatherapeut kan je helpen bij de volgende klachten:

• stijfheid in het lichaam

• pijn 

• vochtophoping

• bewegingsbeperking

Tijdens de intake wordt de klacht besproken en een fascia functieonderzoek gedaan om de beperking van de pijn duidelijk te krijgen. Daarnaast zal door middel van palpatie (voelen met de vingers) van de huid en spieren meer informatie ingewonnen worden, zodat daarna de beste behandeling samengesteld kan worden. 

Fasciatechnieken zijn zachte technieken. Ik gebruik hiervoor mijn handen en gebruik de manier van Anatomy Trains van Tom Myers.

Ook maak ik gebruik van myofasciale triggerpoint therapie en cupping. Triggerpoints zijn kleine verklevingen in de fascia die ik met herhaalde bewegingen wegmasseer. Bij cupping wordt in combinatie met olie de fascia op een bewegende manier losgemaakt.

Het kan zijn dat na de behandeling het weefsel wat gevoeliger is. Dit komt doordat het weefsel losser is komen te zitten, waardoor de doorstroming weer geoptimaliseerd wordt. Hierdoor krijgen de zenuwuiteinden ook weer meer ruimte, en kunnen even gevoeliger zijn. Dit is na een paar dagen weer voorbij. 

Het behandeltraject.

Fascia wat hersteld is, blijft in deze conditie. Tenzij de oorzaak niet weggenomen is. Bij chronische klachten is het vaak een soort stappenplan. Elke keer kom je een stukje dichter bij de bron van de klacht. 

Bij een acute klacht kan de behandeling dan ook snel resultaat geven. 

Samen met de fasciatechnieken beheers ik ook andere technieken zoals deep tissue massage op basis van Vreeling of klachtgerichte massage. In het fascia web zitten heel veel verschillende receptoren, waaronder die van trilling of druk, waardoor een goede rustige massage een zeer positieve invloed heeft op het zachter worden van het fasciale weefsel.

Heb je nog vragen over de fascia of heb je interesse in een behandeling, laat dan een bericht achter op mijn website.

Misschien tot gauw!

Bron: Fascia - David Lesondak